این مدت که خونه نشین شدم تحقیقمو در مورد بیماریهای قلبی بیشتر کردم
و متوجه خیلی ظرافتهای قلب شدم
هیچ میدونستین که قلبتون اندازه مشت بستتونه
این جسم کوچولو اما قدرتی باور نکردنی داره
حتی شاید از خیلی از پمپهای ساخت بشر قدرتش بیشتره
نکته ای که میخوام براتون بگم اینه که خیلی به سرماخوردگیهاتون توجه کنین
چون واقعا اثرات بسیار مخربی روی قلب میذاره
یکی از این عواقب عفونت قلبه که به سختی از بین میره
البته استرس , شوک های ناگهانی , التهاب , سیگار , و … تاثیرات منفی رو بیشتر میکنن
در زیر یه توضیحی از یکی از بیماریهای قلبی که داروی خاصی نداره تشخیصش خیلی سخته و گاهی با یه سرماخوردگی ساده به حدی میرسه که شخص رو تو بیمارستان بستری میکنه !
پس سرماخوردگیهارو جدی بگیرین و به قول دکتر بنده : سرماخوردگی خودش مهم نیست یه تبه و لرزه اما من میگم خونه بخواب تا این قلبت سالم بمونه
البته وقتی اینو داشت میگفت تو دلم یواشکی گفتم
اولا اگه چیزی توش باشه
دوما اگه تا حالا قلب پاک و زیبای خداوندو تیره , تار و خرابش نکرده باشیم
و سوما اینکه مگه میزارن آدم ازش مراقبت بکنه هی باهاش یه قول دو قول بازی میکنن
و چند چیز دیگه
شاد باشین و از قلبتون خوب مراقبت کنین
مقدمه:
پریکاردیت در اصطلاح پزشکی به التهاب پریکارد گفته می شود. پریکارد غشایی است که اطراف قلب را احاطه می کند و شامل دو لایه است، لایه اول به طور مستقیم برروی قلب اتصال دارد و تا حدود 6 – 5 سانتیمتر از عروق بزرگ خارج شده از قلب (آئورت و شریان ریوی) را نیز می پوشاند. لایه دوم در خارج قرار گرفته و اصطلاحا به آن پریکارد پاریتال گفته می شود. بین دو لایه ذکر شده حدود 35 – cc15 مایع به طور طبیعی وجود دارد که در عملکرد طبیعی قلب نقش دارد. علاوه بر آن، لایه های پریکارد دارای عصب و عروق لنفاوی و خونی نیز می باشد. لذا التهاب لایه پریکارد (که از این به بعد پریکاردیت اطلاق می شود) می تواند باعث ایجاد درد قفسه سینه شود.
پریکاردیت در اصطلاح پزشکی به التهاب پریکارد گفته می شود. پریکارد غشایی است که اطراف قلب را احاطه می کند و شامل دو لایه است، لایه اول به طور مستقیم برروی قلب اتصال دارد و تا حدود 6 – 5 سانتیمتر از عروق بزرگ خارج شده از قلب (آئورت و شریان ریوی) را نیز می پوشاند. لایه دوم در خارج قرار گرفته و اصطلاحا به آن پریکارد پاریتال گفته می شود. بین دو لایه ذکر شده حدود 35 – cc15 مایع به طور طبیعی وجود دارد که در عملکرد طبیعی قلب نقش دارد. علاوه بر آن، لایه های پریکارد دارای عصب و عروق لنفاوی و خونی نیز می باشد. لذا التهاب لایه پریکارد (که از این به بعد پریکاردیت اطلاق می شود) می تواند باعث ایجاد درد قفسه سینه شود.
بیماری های پریکارد
پریکارد می تواند دچار بیماری های مختلفی نظیر التهاب حاد (پریکاردیت حاد) ، پریکاردیت فشارنده، افزایش مایع مفصل به حفره پریکارد، شیلوپریکاردیوم، لنفوپریکاردیوم، پریکاردیت کلسترولی و … شود که صحبت در مورد تک تک آنها خارج از حوصله این مبحث است ولی از آنجایی که در فصول سرد سال، عفونت های ویروسی شیوع بیشتری پیدا می کند و باعث التهاب حاد (پریکاردیت حاد) می شوند در این مبحث در مورد پریکاردیت حاد ویروسی بیشتر صحبت می کنیم:
پریکارد می تواند دچار بیماری های مختلفی نظیر التهاب حاد (پریکاردیت حاد) ، پریکاردیت فشارنده، افزایش مایع مفصل به حفره پریکارد، شیلوپریکاردیوم، لنفوپریکاردیوم، پریکاردیت کلسترولی و … شود که صحبت در مورد تک تک آنها خارج از حوصله این مبحث است ولی از آنجایی که در فصول سرد سال، عفونت های ویروسی شیوع بیشتری پیدا می کند و باعث التهاب حاد (پریکاردیت حاد) می شوند در این مبحث در مورد پریکاردیت حاد ویروسی بیشتر صحبت می کنیم:
پریکاردیت حاد
پریکاردیت حاد را اکثر موارد علت ویروسی دارد و معمولا قبل از بروز پریکاردیت، سایر علائم بیماری ویروسی نظیر علائم تنفسی (سرفه، آبریزش بینی و … ) گوارشی (تهوع، اسهال و … ) تب و دردهای عضلانی و … وجود داشته است. شروع علائم پریکاردیت می تواند ناگهانی یا تدریجی باشد که در موارد ویروسی یا باکتریایی معمولا ناگهانی و پر سر و صدا شروع می شود. شایع ترین علامت پریکاردیت، درد قفسه سینه می باشد که به خصوص در پریکاردیت حاد ویروسی یا باکتریایی بسیار شایع است. (در پریکاردیت ناشی از سل و نارسایی کلیه کمتر درد قفسه سینه مشاهده می شود) درد معمولا دردی است مانند فرو رفتن چاقو که با تنفس و تغییر جهت (نظیر دراز کشیدن یا چرخیدن به پهلو شدت می یابد، لذا اکثر بیماران جهت رهایی از درد، بیشتر حالت نشسته به خود می گیرند. درد با فعالیت نیز بیشتر می شود. در بعضی از موارد درد حالت فشارنده داشته و به فک یا قسمت بالایی شکم انتشار می یابد و افتراق آن از درد ناشی از بیماری های عروق کرونر بسیار می شود. درد شانه ها نیز گاها دیده می شود که ناشی از عصب دهی پریکارد توسط عصب فرنیک و شاخه های آن است. علاوه بر درد، علائم دیگری نظیر سرفه خشک هم دیده می شود که مشخصه آن افزایش درد سینه با سرفه ها است و معمولا قبل از شروع درد سینه، سرفه بیمار شروع می شود. علائم نادر دیگری نیز می توانند وجود داشته باشند نظیر سکسکه و یا درد هنگام بلعیدن غذا، سرگیجه و ضعف، طپش قلب و …
پریکاردیت حاد را اکثر موارد علت ویروسی دارد و معمولا قبل از بروز پریکاردیت، سایر علائم بیماری ویروسی نظیر علائم تنفسی (سرفه، آبریزش بینی و … ) گوارشی (تهوع، اسهال و … ) تب و دردهای عضلانی و … وجود داشته است. شروع علائم پریکاردیت می تواند ناگهانی یا تدریجی باشد که در موارد ویروسی یا باکتریایی معمولا ناگهانی و پر سر و صدا شروع می شود. شایع ترین علامت پریکاردیت، درد قفسه سینه می باشد که به خصوص در پریکاردیت حاد ویروسی یا باکتریایی بسیار شایع است. (در پریکاردیت ناشی از سل و نارسایی کلیه کمتر درد قفسه سینه مشاهده می شود) درد معمولا دردی است مانند فرو رفتن چاقو که با تنفس و تغییر جهت (نظیر دراز کشیدن یا چرخیدن به پهلو شدت می یابد، لذا اکثر بیماران جهت رهایی از درد، بیشتر حالت نشسته به خود می گیرند. درد با فعالیت نیز بیشتر می شود. در بعضی از موارد درد حالت فشارنده داشته و به فک یا قسمت بالایی شکم انتشار می یابد و افتراق آن از درد ناشی از بیماری های عروق کرونر بسیار می شود. درد شانه ها نیز گاها دیده می شود که ناشی از عصب دهی پریکارد توسط عصب فرنیک و شاخه های آن است. علاوه بر درد، علائم دیگری نظیر سرفه خشک هم دیده می شود که مشخصه آن افزایش درد سینه با سرفه ها است و معمولا قبل از شروع درد سینه، سرفه بیمار شروع می شود. علائم نادر دیگری نیز می توانند وجود داشته باشند نظیر سکسکه و یا درد هنگام بلعیدن غذا، سرگیجه و ضعف، طپش قلب و …
واکنش های سیستمیک
تب در پریکاردیت حاد شایع و معمولا زیر 39 درجه است، لرز ممکن است در پریکاردیت باکتریایی (میکروبی) مشاهده شود. در پریکاردیت ویروسی شایع می باشد. ضعف، سستی، اضطراب و رنگ پریدگی و … نیز از واکنش های سیستمیک دیگری اند که با شیوع کمتر می توان وجود داشته باشد.
تب در پریکاردیت حاد شایع و معمولا زیر 39 درجه است، لرز ممکن است در پریکاردیت باکتریایی (میکروبی) مشاهده شود. در پریکاردیت ویروسی شایع می باشد. ضعف، سستی، اضطراب و رنگ پریدگی و … نیز از واکنش های سیستمیک دیگری اند که با شیوع کمتر می توان وجود داشته باشد.
معاینه با
لینی
در معاینه بالینی بیمار دچار پریکاردیت حاد، می توان صدایی شبیه مالش دو لایه چرم با هر ضربان قلب شنید ولی پزشکان عزیز باید توجه داشته باشند که نشانه معمولا گذرا است و حتی در صورت وجود یک دوره زمانی، می تواند حین معاینه شنیده نشود و مدتی بعد دوباره شروع شود، لذا نشنیدن نشانه فوق (rub) به هیچ وجه رد کننده بیماری پریکاردیت نیست و در صورت ظن بالینی قوی، بایستی شنیدن صدای قلب بیمار مرتبا تکرار شود و حتی درمان بیمار آغاز شود.
لینی
در معاینه بالینی بیمار دچار پریکاردیت حاد، می توان صدایی شبیه مالش دو لایه چرم با هر ضربان قلب شنید ولی پزشکان عزیز باید توجه داشته باشند که نشانه معمولا گذرا است و حتی در صورت وجود یک دوره زمانی، می تواند حین معاینه شنیده نشود و مدتی بعد دوباره شروع شود، لذا نشنیدن نشانه فوق (rub) به هیچ وجه رد کننده بیماری پریکاردیت نیست و در صورت ظن بالینی قوی، بایستی شنیدن صدای قلب بیمار مرتبا تکرار شود و حتی درمان بیمار آغاز شود.
علل پریکاردیت حاد
حدودا 100 علت را می توان برای التهاب پریکارد نام برد ولی به طور خلاصه علل مهم عبارتند از:
– علل عفونی: الف) باکتریال؛ نظیر سل یا هر میکروب چرک زای دیگر.
ب) ویروسی؛ نظیر ویروس آنفلوآنزا، کوکساکی، ویروس ایدز و …
– پریکاردیت ثانویه به بیماری های روماتیسمی
پریکاردیت به دنبال التهاب اعضای مجاور نظیر انفارکتوس حاد میوکارد، پارگی لایه داخلی آئورت (دیسکسیون آئورت) ، ذات الریه، ذات الجنب و …
– پریکاردیت ناشی از بیماری های متابولیک نظیر نارسایی کلیه، پریکاردیت ناشی از دیالیز، پریکاردیت ناشی از کم کاری تیروئید و …
– پریکاردیت ثانویه بدخیمی های مختلف
– پریکاردیت ناشی از ضربه های مختلف (چاقو، پارگی مری یا معده به دنبال آندوسکوپی، جراحی باز قلب و اصابت گلوله و … )
– پریکاردیت ناشی از بیماری های دیگر نظیر تالاسمی، تاکایاسو و …
حدودا 100 علت را می توان برای التهاب پریکارد نام برد ولی به طور خلاصه علل مهم عبارتند از:
– علل عفونی: الف) باکتریال؛ نظیر سل یا هر میکروب چرک زای دیگر.
ب) ویروسی؛ نظیر ویروس آنفلوآنزا، کوکساکی، ویروس ایدز و …
– پریکاردیت ثانویه به بیماری های روماتیسمی
پریکاردیت به دنبال التهاب اعضای مجاور نظیر انفارکتوس حاد میوکارد، پارگی لایه داخلی آئورت (دیسکسیون آئورت) ، ذات الریه، ذات الجنب و …
– پریکاردیت ناشی از بیماری های متابولیک نظیر نارسایی کلیه، پریکاردیت ناشی از دیالیز، پریکاردیت ناشی از کم کاری تیروئید و …
– پریکاردیت ثانویه بدخیمی های مختلف
– پریکاردیت ناشی از ضربه های مختلف (چاقو، پارگی مری یا معده به دنبال آندوسکوپی، جراحی باز قلب و اصابت گلوله و … )
– پریکاردیت ناشی از بیماری های دیگر نظیر تالاسمی، تاکایاسو و …
درمان
قبل از شروع درمان باید حتما اکوکاردیوگرافی از بیمار گرفته شود تا از لحاظ افزایش مایع بین دو لایه پریکارد اطمینان حاصل شود، چرا که افزایش حاد این مایع حتی به میزان نه چندان زیاد می تواند باعث سندرمی به نام تامپوناد شود. در این سندرم افزایش مایع داخل حفره پریکارد باعث افزایش فشار داخلی آن و متعاقبا فشار زیاد به روی دهلیز و بطن راست (که حفرات اصلی قلب محسوب می شوند) شود و نهایتا کاهش فشار خون و تنگی نفس و … ایجاد نمایند. این بیماری در صورت عدم توجه و عدم تشخیص به موقع می تواند منجر به مرگ شود. پس قبل از شروع درمان بایستی حتما اکوکاردیوگرافی انجام شود. بستری شدن در بیمارستان برای اکثر بیماران لازم است ولی در صورت نداشتن مایع در داخل حفره پریکارد و همچنین در مواقعی که ویروس های مسبب آن شیوع زیادی در جامعه پیدا کرده اند و تا حد زیادی از ویروسی بودن آن اطمینان داشته باشیم می توان به صورت سرپایی درمان را شروع کرد. درمان اصلی این بیماری، تجویز داروهای ضد التهابی غیر استروئید (NSAIDs) است.
اکثر داروهای این گروه را می توان تجویز نمود ولی ایبوپروفن انتخاب اول و ایندومتاسین انتخاب آخر است. چرا که داروی اول باعث افزایش جریان خود در عروق کرونر می شود ولی داروی دوم از میزان آن می کاهد. در موارد خفیف ویروسی و افرادی که تصمیم به درمان سرپایی آنها گرفته شده است، دوره درمان حتی 4 – 1 روزه نیز کافی است و معمولا بیماران به خوبی به درمان فوق جواب می دهند، معمولا کورتون در پریکاردیت حاد نقشی ندارد مگر در درمان بیماری اولیه ای که منجر به پریکاردیت شده نظیر بیماری های روماتیسمی باشد.
نهایتا بیمارانی که از بیماری پریکاردیت حاد رهایی می یابند (که غالبا چنین است) بایستی مرتبا تحت نظر باشند، چرا که چنین بیمارانی مستعد گرفتاری مجدد پریکارد به دنبال سایر عفونت های ویروسی هستند و کسی که حتی یک بار دچار پریکاردیت می شود، احتمال دارد در آینده دچار پریکاردیت فشارنده شود. در این بیماری پرده پریکارد بیمار بسیار ضخیم و سفت می شود به طوری که عملکرد طبیعی قلب را غیر ممکن می سازد و بیمار دچار علائمی نظیر تنگی نفس، ورم اندام های تحتانی و شکم می شود. لذا گوشزد کردن اهمیت ویزیت های مجدد و انجام اکوکاردیوگرافی در فواصل زمانی معین برای بیماران لازم است.
قبل از شروع درمان باید حتما اکوکاردیوگرافی از بیمار گرفته شود تا از لحاظ افزایش مایع بین دو لایه پریکارد اطمینان حاصل شود، چرا که افزایش حاد این مایع حتی به میزان نه چندان زیاد می تواند باعث سندرمی به نام تامپوناد شود. در این سندرم افزایش مایع داخل حفره پریکارد باعث افزایش فشار داخلی آن و متعاقبا فشار زیاد به روی دهلیز و بطن راست (که حفرات اصلی قلب محسوب می شوند) شود و نهایتا کاهش فشار خون و تنگی نفس و … ایجاد نمایند. این بیماری در صورت عدم توجه و عدم تشخیص به موقع می تواند منجر به مرگ شود. پس قبل از شروع درمان بایستی حتما اکوکاردیوگرافی انجام شود. بستری شدن در بیمارستان برای اکثر بیماران لازم است ولی در صورت نداشتن مایع در داخل حفره پریکارد و همچنین در مواقعی که ویروس های مسبب آن شیوع زیادی در جامعه پیدا کرده اند و تا حد زیادی از ویروسی بودن آن اطمینان داشته باشیم می توان به صورت سرپایی درمان را شروع کرد. درمان اصلی این بیماری، تجویز داروهای ضد التهابی غیر استروئید (NSAIDs) است.
اکثر داروهای این گروه را می توان تجویز نمود ولی ایبوپروفن انتخاب اول و ایندومتاسین انتخاب آخر است. چرا که داروی اول باعث افزایش جریان خود در عروق کرونر می شود ولی داروی دوم از میزان آن می کاهد. در موارد خفیف ویروسی و افرادی که تصمیم به درمان سرپایی آنها گرفته شده است، دوره درمان حتی 4 – 1 روزه نیز کافی است و معمولا بیماران به خوبی به درمان فوق جواب می دهند، معمولا کورتون در پریکاردیت حاد نقشی ندارد مگر در درمان بیماری اولیه ای که منجر به پریکاردیت شده نظیر بیماری های روماتیسمی باشد.
نهایتا بیمارانی که از بیماری پریکاردیت حاد رهایی می یابند (که غالبا چنین است) بایستی مرتبا تحت نظر باشند، چرا که چنین بیمارانی مستعد گرفتاری مجدد پریکارد به دنبال سایر عفونت های ویروسی هستند و کسی که حتی یک بار دچار پریکاردیت می شود، احتمال دارد در آینده دچار پریکاردیت فشارنده شود. در این بیماری پرده پریکارد بیمار بسیار ضخیم و سفت می شود به طوری که عملکرد طبیعی قلب را غیر ممکن می سازد و بیمار دچار علائمی نظیر تنگی نفس، ورم اندام های تحتانی و شکم می شود. لذا گوشزد کردن اهمیت ویزیت های مجدد و انجام اکوکاردیوگرافی در فواصل زمانی معین برای بیماران لازم است.